Produkty ekologiczne cieszą się dobrą reputacją. Ale czy produkty przyjazne dla środowiska naprawdę zawsze są lepsze pod względem smaku, zdrowia i zrównoważonego rozwoju? MPULSE zapewnia przejrzystość w organicznej dżungli.
Ekologia kwitnie: chociaż w 2022 r. odnotowano niewielki spadek, sprzedaż towarów produkowanych ekologicznie w Niemczech osiągnęła nowy rekord w wysokości około 16 miliardów euro w 2023 r. - około 5% więcej niż w roku poprzednim, według Niemieckiej Federacji Producentów Żywności Ekologicznej (BÖLW). Do najlepiej sprzedających się produktów należą jaja, warzywa i owoce. Popyt międzynarodowy jest również wysoki: w całej Europie sprzedaż wzrosła o 18% w okresie od 2019 do 2022 roku.
Według Ecobarometer 2022, niemieccy konsumenci mają trzy główne powody, dla których kupują żywność ekologiczną: hodowla zwierząt dostosowana do gatunku, żywność, która jest jak najbardziej naturalna i regionalność. Respondenci oczekują również zdrowej diety, mniejszej liczby dodatków i mniejszej ilości pozostałości pestycydów.
Jeśli chcesz kupić towary ekologiczne, masz do czynienia z wieloma różnymi terminami - od "bliskich naturze" przez "przyjazne dla środowiska" po "nieprzetworzone". Jednak zgodnie z przepisami UE tylko żywność spełniająca minimalne standardy rolnictwa ekologicznego może być oznaczona jako "ekologiczna". Produkty, o których mowa, opatrzone są unijną pieczęcią ekologiczną na opakowaniu - stylizowanym liściem na zielonym tle. W Niemczech producenci mogą dobrowolnie dodać sześciokątny niemiecki znak ekologiczny. Kluczowymi cechami obu logo jest brak syntetycznych pestycydów chemicznych i sztucznych nawozów, a także dobrostan zwierząt.
Ponadto istnieje wiele innych etykiet, na przykład od organizacji rolnictwa ekologicznego, takich jak Bioland lub Demeter, które mają bardziej rygorystyczne wymagania w niektórych obszarach niż unijny standard ekologiczny. Etykieta "Organic", przyznawana przez Departament Rolnictwa USA, jest również istotna na całym świecie. Standardy ekologiczne USA i UE są uznawane za równoważne przez obie strony. Istnieją jednak różnice: na przykład stosowanie antybiotyków w ekologicznej hodowli zwierząt jest zabronione w USA. W Europie, z drugiej strony, są one dozwolone pod pewnymi warunkami, na przykład, jeśli alternatywne terapie są nieskuteczne.
Wiele wskazuje na to, że produkty ekologiczne są dobrym wyborem z punktu widzenia zdrowia. Na przykład Federalna Agencja Środowiska (UBA) podkreśla, że produkty te zawierają stosunkowo niewiele pestycydów. Co więcej: "Ponieważ zawierają mniej wody, organiczne jabłka, ziemniaki i tym podobne zawierają więcej składników odżywczych. Mają również tendencję do dostarczania większej ilości witaminy C i są znacznie bogatsze w wtórne substancje roślinne (przeciwutleniacze), które chronią przed rakiem i chorobami układu krążenia".
Wiele badań prowadzi jednak do odmiennych wniosków. Na przykład badanie przeprowadzone przez Uniwersytet Stanforda nie znalazło wyraźnych dowodów na to, że żywność ekologiczna jest bardziej odżywcza lub stanowi mniejsze zagrożenie dla zdrowia. Magazyn naukowy "Quarks": uważa, że zrównoważona dieta jest ostatecznie decydująca: "Ogólnie rzecz biorąc, dieta z dużą ilością owoców i warzyw jest lepsza dla zdrowia niż poleganie wyłącznie na produktach ekologicznych. Nawiasem mówiąc, zamiast martwić się o pozostałości pestycydów w żywności, należy skupić się na bakteriach i grzybach: Produkty organiczne są na nie tak samo podatne, jak żywność konwencjonalna".
Wielu konsumentów przysięga na smak organicznych jabłek i warzyw. Ale czy organiczne naprawdę smakują lepiej? BZFE mówi: "Ponieważ rolnicy ekologiczni nie używają łatwo rozpuszczalnych nawozów sztucznych, owoce i warzywa rosną nieco wolniej. Przyjemny efekt uboczny: zawierają do 20% mniej wody, więc często smakują bardziej intensywnie i mają lepszą konsystencję".
Z drugiej strony, ślepe degustacje przeprowadzone przez Stiftung Warentest wykazały, że "Produkty z logo ekologicznym smakują tak samo dobrze lub przeciętnie jak te bez niego." Testerzy zidentyfikowali bardzo smaczne produkty w obu grupach produktów: wśród żywności ekologicznej, na przykład, czarne oliwki i szynka były przekonujące, podczas gdy wśród towarów konwencjonalnych, młoda Gouda i wędzony filet z pstrąga były jednymi z ulubionych.
Przynajmniej produkty ekologiczne powinny być bardziej zasobooszczędne i przyjazne dla klimatu, prawda? Dla wielu ekspertów jedno jest jasne: rolnictwo ekologiczne zmniejsza zanieczyszczenie azotanami zbiorników wodnych i wód gruntowych. Rolnicy ekologiczni promują również żyzność gleby i tworzenie próchnicy, na przykład poprzez nawożenie organiczne i naprzemienny płodozmian. Wreszcie, obszary ekologiczne zapewniają większą bioróżnorodność: zintegrowane żywopłoty, stawy i sady stanowią siedlisko dla wielu roślin i zwierząt.
Ale jest też sprzeciw. Krytykowano na przykład stosowanie miedzi jako pestycydu w rolnictwie ekologicznym. Lub standardy hodowli zwierząt: na przykład nie ma konkretnych wymagań dotyczących transportu zwierząt dla unijnego oznakowania ekologicznego. Inny przykład: brytyjskie badanie przyznaje punkty ujemne za ochronę klimatu. Według badania, przejście na 100% ekologiczne rolnictwo w Wielkiej Brytanii doprowadziłoby do wzrostuemisji CO2. Jeden z powodów: Ze względu na niższą wydajność rolnictwa ekologicznego, Brytyjczycy mogliby być zmuszeni do importowania większej ilości żywności. Spowodowałoby to wzrost emisji gazów cieplarnianych.
Wniosek: Produkty ekologiczne przeżywają rozkwit, ale opinie na ich temat są różne, jeśli chodzi o zdrowie, smak i zrównoważony rozwój. Zarówno produkty ekologiczne, jak i konwencjonalne mają swoje mocne i słabe strony. Faktem jest, że trend ekologiczny pokazuje, że konsumenci przywiązują coraz większą wagę do pochodzenia, uprawy i jakości żywności - a uznanie dla żywności i jej produkcji jest ważne w każdym przypadku.
Sprzedaż żywności ekologicznej osiągnęła nowy szczyt w wysokości 54,5 mld euro w Europie w 2021 r. i nieznacznie spadła do około 53 mld euro w 2022 r.