Pipetler, balon tutucular vb. bir dizi tek kullanımlık plastik ürün 2021'den itibaren AB genelinde yasaklanacak. Peki yasaklar 30 yıl içinde okyanuslarda balıklardan daha fazla plastiğin yüzmesini engelleyebilir mi? Geri dönüşüm uzmanı ve bilim insanı Henning Wilts ile konuştuk.
Sayın Wilts, tek kullanımlık plastik ürünlere yönelik yasak 2021 yılında yürürlüğe girecek: yasaklar inovasyon için gerekli itici gücü sağlayacak mı?
Umarım yasakları nasıl aşabileceğimiz konusunda "yenilikçi" olmak yerine, enerjimizi döngüsel ekonomide olumlu bir plastik vizyonu üzerinde düşünmek için kullanırız. Avrupa'da her yıl 26 milyon ton plastik atık üretilirken, ambalajların geri dönüştürülmüş içeriği %10'dan az. Çok daha iyisini yapabileceğimize kimsenin itiraz ettiğini sanmıyorum.
Döngüsel ekonomi söz konusu olduğunda umut vaat eden yeniliklerin sayısı hiç de az değil.
Henning Wilts
Politikacılar, ambalaj endüstrisi, perakendeciler, tüketiciler ve geri dönüşüm endüstrisi daha iyi ne yapabilir?
Geçmişte hepimiz değer zincirinin sadece kendi bölümlerimizi optimize ettik ve eylemlerimizin sürece dahil olan diğer taraflar için sorun yaratıp yaratmadığına çok az dikkat ettik. Bu nedenle en önemli şey, sürece dahil olan herkes arasında daha fazla ve daha iyi koordinasyon sağlanması olacaktır. Bu kulağa basit geliyor, ancak tamamen yeni süreçler gerektiriyor. Ancak, tüketicilerin doğru bir şekilde imha edebilecekleri daha fazla geri dönüştürülebilir ambalaja sahip olmak ve geri dönüştürülebilir plastiğin neden tek kullanımlık plastikten daha iyi olduğunu anlamak istiyorsak, o zaman birlikte çalışmak ilerlemenin tek yoludur. Bu, ekonomi için olduğu kadar, ambalaj konusunda hala sıklıkla çelişkili gereklilikler dayatan siyaset için de geçerlidir.
Plastik gelecekte nasıl daha iyi ve daha büyük miktarlarda geri dönüştürülebilir?
Geri dönüşümün endüstrinin kalite gereksinimlerini karşılaması hedeflenirse, geri dönüştürülmüş malzeme oranı otomatik olarak artacaktır. Bunu başarmak için geri dönüşüm endüstrisinin yeni teknolojilere daha fazla yatırım yapması gerekiyor. Son yıllarda bunu yeterince yapmadı. Ancak sektör aynı zamanda geri dönüşüm ürünlerinin kullanımını nerede ve nasıl teşvik edebileceğini de düşünmelidir. Bunun en kolay yolu, birincil malzemelerin kullanımını gereksiz yere talep eden düzenlemeleri reddetmek olacaktır.
Biyoplastikler, kompostlanabilir plastikler, yüksek kaliteli hammaddeler ve ikincil piyasa - döngü nasıl başarılı olabilir?
Döngüsel ekonomi söz konusu olduğunda umut verici yenilikler konusunda hiçbir sıkıntı yaşanmıyor. Her yerde yeni yaklaşımlar deneniyor. Ancak bence sorunu teknik olarak tek başımıza çözemeyiz. Şu anda eksik olan şey, aslında nereye gitmek istediğimize dair ortak bir fikir: Plastik yok mu, geri dönüşüm dostu plastik mi, kendi kendine ayrışan plastik mi yoksa bölgesel ısıtma ile yakma mı? Özellikle tüketiciler haklı olarak tamamen tedirgin ve kendileriyle birlikte hareket edilmediğini düşünüyorlar. Ortak ve anlaşılabilir bir hedefe ihtiyacımız var - ve sonra herkes buna en iyi nasıl ulaşılabileceğini düşünebilir.
Bu hedefe ulaşmak için sizce politikacılar, ambalaj endüstrisi, perakendeciler, tüketiciler ve geri dönüşüm endüstrisi için somut bir zorluk nedir?
Bence politikacıların görevi, döngüsel ekonomi stratejisinin bir parçası olarak plastiklerin kaynak verimli kullanımı için net bir vizyon geliştirmek olacaktır. Ambalaj endüstrisinin kendisi de, eğer bir noktada burada da yasaklarla karşılaşmak istemiyorsa, gelecekte hangi tamamen gereksiz ambalajlar olmadan yapmak istediğini düşünmelidir. Öncelikle ve en önemlisi, perakendecilerin yeniden kullanılabilir nakliye ambalajları için ortak standartlar üzerinde anlaşmaya vardıklarını görmek istiyorum. Burada, herkesin kendi sisteminde ısrar etmemesi halinde teknik çözümlerin uzun zamandır mevcut olduğu büyük miktarlarda üretim yapılıyor. Atık tarafında ise paydaşlardan, ekolojik kriterleri dikkate alan bir ambalaj ücretlendirme sistemi için öneriler geliştirmeleri isteniyor. Kaynakları verimli kullanan ambalaj çözümleri sunanların daha az ücret ödemesi ve bunun tersinin de geçerli olması gerekmektedir. Ancak bu sadece geri dönüştürülebilirlikle ilgili olmamalıdır: aynı kaliteyi daha az ambalajla elde edebilenler ödüllendirilmelidir. Sorumluluğun bireysel tüketicilere yüklenmesi taraftarı değilim, ancak ambalaj malzemesine daha bilinçli bir yaklaşım görmek istiyorum: gereksiz ambalajlardan kaçınmak, çevrimiçi siparişleri paketlemek ve bunları bilinçli bir şekilde ayırmak ve imha etmek. Ve daha fazla insanın saçma sapan ambalajlardan rahatsız olduklarında doğrudan üreticilerle iletişime geçmesini istiyorum.
Her şeyden önce, perakendecilerin yeniden kullanılabilir nakliye ambalajları için ortak standartlar üzerinde anlaştıklarını görmek isterim.
Henning Wilts
Her yıl 13 milyon ton plastik atık dünya okyanuslarına karışıyor - bu da her dakika bir kamyon dolusu çöpün okyanuslara dökülmesine eşdeğer.
Dr. Henning Wilts, Wuppertal İklim, Çevre ve Enerji Enstitüsü'nde Döngüsel Ekonomi Bölümü'nün başında. Almanya'da her yıl ürettiğimiz 350 milyon tonluk devasa atık miktarı onu harekete geçiriyor. Şirketler, STK'lar ve politikacılarla birlikte kaynak verimli döngüsel ekonomi vizyonlarını geliştirmeye ve uygulamaya çalışıyor. www.wupperinst.org
© Portre resmi: Wuppertal İklim, Çevre ve Enerji Enstitüsü